Çin Menşeli Araçlarda Ek Vergi: Son Gelişmeler ve Etkileri

Geçtiğimiz günlerde alınan Çin menşeli araçlara ek vergi kararı ile Türkiye otomotiv sektöründe önemli değişiklikler yaşanması bekleniyor. Peki, Çinli markalar bu yeni vergi düzenlemesi karşısında nasıl bir strateji izleyecek? Diğer markalar bu durumdan nasıl etkilenecek ve yeni dönemde nasıl bir yol haritası belirleyecekler? 7 Temmuz 2024 itibariyle yürürlüğe girecek bu karar, otomotiv sektörü için bir milat olacak mı? Bu ve benzeri soruların yanıtları, sektörün geleceği açısından büyük önem taşıyor. İşte, detaylar…

Çin Menşeli Otomobillere Ek Gümrük Vergisi Getirildi!

Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayımlanan yeni bir kararla, Çin menşeli araçlara 7 Temmuz 2024 itibarıyla ek yüzde 40 vergi getirildi. Önceden sadece elektrikli otomobillere uygulanan bu ek vergi, yeni kararla birlikte kapsamı genişletilerek içten yanmalı motorlar da dahil olmak üzere tüm yakıt türlerini kapsayacak şekilde düzenlendi. Böylece Çin’den ithal edilen her araç için yüzde 10 gümrük vergisi ve yüzde 40 ek vergi olmak üzere toplamda yüzde 50’lik bir vergi uygulanacak.

Bu karar, uluslararası ticaret anlaşmaları, tüketici güvenliği, kamu sağlığının korunması, yurt içi yatırımların teşvik edilmesi ve cari açığın düşürülmesi gibi nedenlerle alındı. Ticaret Bakanlığı, bu adımın Türkiye’nin çıkarlarını korumak için atıldığını açıkladı. Daha önce, Çinli markalar elektrikli araçlara getirilen ek vergilerden kaçınmak için fosil yakıtlı ve nispeten eski teknolojili araçlarını Türkiye pazarına sürmeye başlamıştı. Bu kampanyalarla kısa sürede yüksek satış rakamlarına ulaşıldı ve Türkiye bu duruma bu şekilde ‘dur’ demek zorunda kaldı.

Çin’den Gelen Araçların Piyasadaki Etkisi Nasıl?

Çin, Türkiye’ye otomotiv ihracatında kısa sürede 12. sıradan 3. sıraya yükseldi. EBS Danışmanlık tarafından hazırlanan bir raporda, Türkiye ile Çin arasındaki otomotiv ticaretinin 1 milyar dolar seviyesine ulaştığı belirtildi. Türkiye’den Çin’e araç ihracatı sıfır olurken, Çin’den gelen araç sayısı sürekli artış gösterdi. Bu ticaret hacmi tamamen Çin lehine gerçekleşti. Sektörü yakından takip eden uzmanlar, Çin’in bu hızla devam etmesi halinde otomotiv ihracatında lider konuma gelmesinin uzak bir ihtimal olmadığını belirtti.

İthalatta İlave Gümrük Vergisi Düzenlemesinde Son Durum

İthalatta İlave Gümrük Vergisi Uygulamasına İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı da Resmi Gazete’de yayımlandı. Ticaret Bakanlığı, ithalat rejimi kararı ve eklerinde uluslararası anlaşmalar, tüketici güvenliği, kamu sağlığının korunması, yerli üretimin pazar payının artırılması, yurt içine yatırımların teşvik edilmesi ve cari açığın düşürülmesi amaçları doğrultusunda gerekli düzenlemelerin yapıldığını açıkladı.

Bu kapsamda, Avrupa Birliği üyesi ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler haricindeki ülkelerden gerçekleştirilen bazı eşyaların ithalatında gümrük vergisi ile beraber ilave gümrük vergisi (İGV) uygulanıyor. Söz konusu düzenlemeler, ekonomik ve ticari hayattaki gelişmeler ve sektörel ihtiyaçlar dikkate alınarak güncelleniyor. Özellikle yerli üretimin iç pazardaki payının artırılması ve korunması amacıyla, 8703 Gümrük Tarife Pozisyonu altında sınıflandırılan konvansiyonel (içten yanmalı) ve hibrit binek otomobillerin Çin menşeli olanlarının ithalatında "İthalat değerinin yüzde 40'ı veya 7 bin dolar/adet yüksek olanı uygulanır" şeklinde ilave gümrük vergisi uygulanması kararlaştırıldı.

Ek Vergi Konusu Yeni Dönemde Otomotiv Sektörünü Nasıl Etkileyecek?

Çin menşeli araçlar için getirilen ek vergi, sektörün genelini etkileyecek. Çinli markaların Türkiye pazarında kalıp kalmayacağı merak konusu. Bazı uzmanlar, Çinli markaların vergilerin bir kısmını üstlenerek kampanyalar düzenleyebileceğini düşünüyor. Diğer bir seçenek ise Çinli markaların Türkiye pazarını terk etmesi. Ancak mevcut satış rakamları göz önüne alındığında bu olasılık düşük görünüyor. Üstelik, Çin menşeli araçların fiyatlarında ise üçte bir oranında artış bekleniyor. Ayrıca, otomotiv firmalarının ellerindeki stokları eritmesi gerekiyor. Yeni dönemde bazı güvenlik donanımları standart hale geleceğinden dolayı mevcut düşük donanımlı araçların bir an önce satılması şart.

Sektörün Beklentisi: ÖTV Matrah Güncellemesi

Otomotiv sektöründe asıl beklenti, ÖTV matrahında bir güncelleme yapılması. Otomotiv pazarının daraldığı bu dönemde ÖTV gelirleri de düşüş gösteriyor. Sektör temsilcileri, devletin vergi gelirlerindeki bu düşüşü engellemek için ÖTV matrahını güncelleyerek dilimi aşağı çekmesini bekliyor. Ancak bu konuda henüz resmi bir açıklama yapılmadı.